2: De laatste burggraaf van Nederland: een beknopt interview

In Nederland zijn adellijke titels zeldzaam, en de titel burggraaf zelfs uniek. Hans de Preud’homme d’Hailly de Nieuport, 64 jaar jong, mag zich de laatste burggraaf van ons land noemen. Sinds de afscheiding van België in 1830 is de titel burggraaf in Nederland zeldzaam geworden en vooral in Belgische adellijke takken voortgezet. Van de drie burggraaflijke families die nog tot de Nederlandse adel behoren, voeren slechts enkele telgen de titel burggraaf, waarvan er twee in België wonen. De enige burggraaflijke familie die in Nederland woont, is de bovengenoemde, sinds de jaren 1950 in Nederland gevestigd. Overigens draagt ook koning Willem-Alexander een van zijn titels als ‘Burggraaf van Antwerpen’, hoewel hij als koning boven de adel staat.

Genoeg feitjes op een rij, tijd om de persoon achter de titel te ontmoeten. Hans de Preud’homme d’Hailly de Nieuport, zoals eerder genoemd de laatste burggraaf van Nederland, werkt in het dagelijks leven als tandarts in de praktijk voor cosmetische tandheelkunde die hij samen met zijn echtgenote Nicole heeft opgericht. Hij heeft vier volwassen kinderen en twee kleinkinderen. Het gezin deelt hun huis met een grote Berner Sennen-kruising, twee ragdollkatten, een blauw-gele ara en een aantal koi-karpers. Daarnaast reizen ze veel, onder andere met hun camper, een Amerikaanse schoolbus die Hans zelf heeft omgebouwd.

Als laatste burggraaf van Nederland ervaart Hans de titel vooral als iets bijzonders, al speelt het geen dagelijkse rol in zijn leven. “Het is leuk om een titel te hebben die vrij uniek is in Nederland, maar ik ben er zeker niet dagelijks mee bezig,” vertelt hij. De invloed van de titel op zijn dagelijks leven is beperkt, al leidt zijn achternaam soms tot vragen over zijn afkomst. Voor- of nadelen ervaart hij nauwelijks, al zorgt de lengte van zijn naam nog weleens voor praktische problemen op de digitale snelweg..

Binnen zijn familie speelt afkomst slechts een beperkte rol. "We zijn niet heel erg bezig met tradities," vertelt Hans. "Hooguit wordt er met een knipoog gesproken over het verwekken van een kleinzoon, zodat de titel niet verloren gaat. Mijn kinderen heb ik wel een stukje bewustzijn van hun adellijke afkomst meegegeven."

Ook in zijn eigen jeugd speelde adel een bescheiden, maar aanwezige rol. "Mijn zus en ik werden ons bewust gemaakt van onze adellijke afkomst, en af en toe waren er evenementen die met onze familie te maken hadden. Ik heb mij later zeker verdiept in onze familiegeschiedenis. Gelukkig is er veel materiaal beschikbaar: boeken, documenten en verslagen. Een heeroom, een neef van zijn vader, heeft vrij uitgebreid onderzoek gedaan naar de familiehistorie en daar verslag van uitgebracht, dus er valt veel te lezen.", aldus Hans.

Naast de verhalen kent de familie ook een indrukwekkende verzameling erfstukken. Boeken, schilderijen, een uitgebreid familieservies en natuurlijk de zegelring behoren tot de collectie. Het meest bijzondere voorwerp is echter een document op perkament, voorzien van het koninklijk zegel en de handtekening van Koning Willem I, zorgvuldig bewaard in een zinken kist. Ook het voormalig familiekasteel in Poeke blijft een plek van betekenis; de familie bezoekt het nog regelmatig, en vrij recent vierde Hans er zijn 12,5-jarig huwelijk.

Nieuwpoort, de plaats die ook in zijn achternaam terugkomt, ligt Hans nauw aan het hart. Hij kwam er vroeger vaak, eerst met zijn ouders die er een vakantieappartement hadden, en later met zijn eigen zeiljacht. Op uitnodiging van de gemeente woonde hij bovendien de vierhonderdjarige herdenking van de Slag bij Nieuwpoort bij, een moment dat de historische band met de plaats nog eens onderstreepte.

Zijn betrokkenheid bij geschiedenis en traditie beperkt zich niet tot zijn eigen familie of afkomst. Ook over de rol van adel in de moderne samenleving heeft Hans een duidelijke visie. Volgens hem heeft adeldom vandaag de dag nog steeds een plaats, zij het vooral op het gebied van tradities en cultureel erfgoed. “Het verrijkt de samenleving met historie en cultuur,” zegt hij. Daarnaast staat hij ook open voor een hernieuwde vorm van verheffing in de adel, mits dit in beperkte mate gebeurt en niet op basis van geld of status. Tot slot benadrukt hij zijn steun voor zowel de adeldom als de monarchie. Hoewel het politieke en maatschappelijke belang ervan tegenwoordig beperkt is, ziet hij een blijvende waarde in de traditie en geschiedenis die beide vertegenwoordigen, iets wat volgens hem zeker in ere gehouden moet worden.

Het is bijzonder om iemand te spreken die een titel draagt die in Nederland zo uniek is. In zijn antwoorden laat Hans zien hoe adeldom zich vandaag de dag verhoudt tot het moderne leven: niet als iets verhevens, maar als een stukje levende geschiedenis. Zijn visie op traditie, erfgoed en identiteit maakt duidelijk dat adeldom nog steeds een plek heeft, niet door macht of status, maar door de betekenis die het draagt binnen familie, cultuur en samenleving.

Met dank aan Hans de Preud’homme d’Hailly de Nieuport voor de tijd die hij vrijmaakte en voor het delen van zijn verhaal en zijn kijk op adeldom in de moderne tijd.